Những câu chuyện về Azit Nê-xin (2)

2- Nêxin chào thua

doduc
Trong đợt suy thoái toàn cầu, nhiều người mất việc làm, đói nhăn. Chuyện ấy không chỉ riêng trong giới làm công ăn lương mà trong tất cả các ngành kể cả văn học nghệ thuật. Nêxin ở nước Thổ cũng không phải là ngoại lệ. Văn ông không bán được. Đã thế đời sống nước Thổ ông khai thác quá nhiều năm như hút dầu dưới mỏ, có mà núi cũng tan biển cũng cạn. Nên ngòi bút châm biếm của ông cũng bị bạc màu, đành phải tính chuyện lần mò đi nước khác kiếm ăn.
Ông nghĩ ngay đến Việt Nam, vì lâu nay nghe ở Việt Nam đám cầu thủ nước ngoài sang tìm việc rất dễ lại còn nhận lương cao, đến người Việt ở nước ngoài còn phải về nước xin việc làm. Nêxin chat cho tôi bảo sẽ mua vé bay sang ngay tìm cơ hội. Ông biết ở Việt nam, chuyên gia chống khủng hoảng và lạm phát thuộc loại giỏi nhất nhì thế giới thì còn đâu ổn định hơn đây. Nghe bảo tổng thống Mỹ Obma còn đang tính chuyện sang Hà Nội tìm chuyên gia chống suy thoái kinh tế giúp nước Mỹ gượng dậy.
Tuy vậy có những điều Nêxin không biết là những năm chiến tranh Việt Nam bị tàn phá và sau chiến tranh Mỹ lại cấm vận, dân khổ trăm chiều lo công ăn việc làm, còn chính phủ thì bận ổn định chính trị. Tất cả đều rèn luyện trong cái lò bát quái của Thái thượng Lão quân cả, ai cũng phải xoay xở, nên ai cũng tài. Cả như tôi là nông dân thất học ra thành phố mà còn vẽ được tranh, rồi lại viết văn viết báo, mở blog, liên hệ thì dùng meo. Người thành phố từ phổ thông đã vào trường chuyên lớp chọn, rồi còn lò luyện, học đủ bậc đại học, cao học lên đến tiến sĩ thì còn giỏi đến đâu. Lãnh đạo lại còn giỏi hơn. Họ nỗ lực mọi bề. Mấy ông chức nọ vụ kia từ thành phần cố nông cơ bản, lúc mới đi làm cách mạng văn hóa lớp năm lớp sáu tự khai mà bây giờ đều đủ vài bằng cao học, tiến sĩ, lại thêm cả bằng Ha-vớt xịt nước hoa. Chịu học thế nên đất nước mới ổn định..
Còn Nêxin chỉ biết có mỗi nghề viết, mà lại chỉ biết viết châm biếm. Ở xứ ta,giới văn chương nghệ thuật cũng tài như đám thợ. Đã viết thì phải biết viết đủ thứ: Từ văn chương đến văn điếu, từ thơ phú đến hò vè, từ triết học đến đơn kiện, từ phê bình nghiên cứu đến dịch thuật. Khi cần còn đạo chích, và cuối cùng là biết bơm xe. Cái gì cũng phải biết tí, để mất việc chỗ nọ thì tìm việc chỗ kia… Lãnh đạo cũng thế, cũng phải biết lãnh đạo đủ thứ, giao việc gì cũng làm tròn cho đến khi hỏng hẳn mới thôi. Điều đó Nexin cũng không biết.
Nêxin lại cũng không người Việt đứng đắn, ghét sự châm biếm, châm biếm là bất hảo. Vậy thì sang đây ông sẽ móm to. Mặc dù ta nay đang trong giai đoạn cởi mở, viết châm biếm cũng không bị cấm đoán lắm.
Tôi đón ông ở sân bay và đưa về khách sạn.
Ông rất hào hứng ở thủ đô một ngày, ra cảng một ngày lại về nông thôn một tuần, đi thăm các khu dự án chế xuất, lần mò vào các hội nghị hội thảo khoa học. Lại tò mò rúc vào cả các Bộ như giao thông giáo dục y tế công thương, thăm ngành điện hỏi chuyện xăng dầu… Ở đâu nghe tiếng Nêxin ai cũng mỉm cười vẫy tay chào thân thiện. Chỉ khi Nêxin hỏi chuyện, giới thiệu nghề và mục đích sang đây thì tất cả đổi thái độ ba van chín nghìn lần, không trò chuyện nữa. Một tháng để tìm việc đã hết, gặp lại Nêxin thấy ông ôm đầu buồn nản bảo: “Xứ sở các anh lạ lắm, không phải là khó tìm việc, mà là cuộc sống nó tự viết còn hay hơn cả văn của tôi, thì tôi còn viết lách vào đâu được nữa…Chào thua thôi!.” 22/2/2009