Doduc
Lợn ăn gì? Nếu có câu hỏi đó đặt ra thì 100% đứa trẻ nông thôn đều trả lời ngay: lợn ăn rau chuối. Sau rau chuối là dây khoai lang. Nhưng rau chuối là sẵn nhất vì nhà ai ở nông thôn cũng đều có dăm ba bụi chuối tiêu trồng quanh góc vườn nhà. Trẻ trồng na – già trồng chuối! Na ba năm ra hoa, chuối một năm trổ buồng. Vòng đời chuối rất ngắn, một năm trổ buồng! Khi buồng chuối già người ta chặt vào giấm, còn thân chuối thì thái ra nấu cám làm thức ăn cho lợn. Không ai chặt cây chuối chưa ra buồng thái rau lợn bao giờ.
Nông thôn xưa nuôi con lợn cả năm lớn được dăm chục cân, có con còi cọc nuôi mãi cũng chỉ ba chục cân là hết nước. Lợn chậm lớn như vậy không phải giống thoái hóa mà là thức ăn chẳng có mấy chất lượng. Cám thì chỉ có khi giã gạo cho nhà dăm miệng ăn thì được bao nhiêu, chảo nấu cám to chừng trăm lít được vài ba bơ cám thì thức ăn lấy lấy đâu ra chất. Hầu như cám cho lợn ăn toàn chất xơ.
Sau này chăn nuôi phát triển người ta trồng thêm chuối tây( có nơi gọi là chuối lá) . chuối tây thân nhỏ chat, nấu cám không nhuyễn bằng chuối tiêu nhưng khi thiếu vẫn thái ra nấu cám được. Tiếp nữa xuất hiện giống chuối hột, thân to mềm, quả toàn hạt không ai ăn, nên người ta trồng chuối này cả bãi thì lợn bắt dật cái ăn cho lợn . Chuối hột phát triển cực nhanh, thân to bằng ba bốn lần chuối tiêu thành ra, có thể chặt cây chuối khi bánh tẻ thì nấu cám càng ngon.
Thậm chí người dân còn biết trước khi giết mổ, tháng cuối người ta chỉ chăn lợn với nồi cám chuối cho lợn sạch sẽ, bộ lòng ngon hơn giòn hơn!
Bên cạnh chuối là rau khoai lang. Khoai lang trồng lấy củ, còn lợn ăn thân lá. NgườI nhà quê xưa có hai cây gắn bó như hai trợ thủ chủ lực cho đời sống là cây chuối và dây lang. Hai loài cây này, cây cho quả, dây cho củ còn thân lá chúng làm thức ăn cho lợn. Nếu muốn làm đài tưởng niệm cho sự tồn tại của đồng quê tôi nghĩ hai loại cây trồng chủ lực là chuối và dây khoai lang, còn hai con vật nuôi khác phải kể đến là con lợn và trâu phải là trung tâm thể hiện. Nhà quê xưa “làm nhà- lấy vợ- tậu trâu” là ba việc lớn để an cư. Con lớn ra ở riêng thì ngoài ba thúng thóc, chia cho, bố mẹ nào cũng dàng cho con đôi lợn bột lang hồng, là giống mỏng da chóng lớn nuôi lấy vốn. Nông thôn xưa, con trâu là sức kéo, con lợn là vốn liếng tiền nong một năm trông vào nó. Cái hũ tiền thôn quê là đấy, con lợn đất ống tiền cho trẻ con tiết kiệm bỏ tiền vào đó ý nghĩa cũng từ nguồn ấy.
Cho nên nuôi lợn cho lợn ăn gì hãy hỏi người chăn nuôi chứ không ai đi hỏi nhà buôn, người làm chính trị hay đám thư lại cạo giấy.
Nuôi gì cho lợn lớn nhanh nhất an toàn nhất bằng rau gì củ gì hãy đi hỏi người nông dân. NgườI nông dân chăm lo cho lợn còn hơn nhà quan trông nom két sắt giữ vàng. Lợn mới chê cám là chủ nhà đã dập dình cơn sốt. Nói thế để thấy cho lợn ăn gì người dân nuôi biết hơn các nhà soạn văn bản, nếu người đó xuất thân từ phố phường hoặc rời nông thôn từ quá sớm thì càng mù tịt.
Tôi không phản đối quản lý nhà nước đi đến kiện toàn thì tất cả phải vận hành theo hướng pháp luật. Việc đó là khoa học đúc lại bằng văn bản giấy tờ chứ không thể nói miệng. Nhưng lại có thành ngữ “ bút sa gà chết” là nói đến, luật mà sai một ly đi một dăm. Đợi sửa sai thì mất mấy lứa lợn, khi Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn không sửa lại văn bản quái gở khi cấm lợn ăn rau chuối, cấm thỏ ăn cà rốt . Hơn tất cả sự hài hước và trào lộng về câu chuyện quy định thức ăn chăn nuôi. Nghe thế có người đùa rằng, hay là người ra văn bàn không phân biệt được trâu với bò, lợn với dê chăng, nên mới có những cố vấn kiến thức kiệt hiệt như thế!
Văn bản càng lắm quy dịnh thì càng thiếu càng yếu. Nó cần có sự khái quát cao trên cơ sở tri thức chăn nuôi truyền thống.
Nếu có quy định về chuẩn thức ăn chăn nuôi thì hãy quan tâm chặt chẽ về thức ăn công nghiệp chế biến theo công thức dây truyền hiện nay. Hãy chú mục vào đấy để đừng vì mục đích tăng trọng mà đưa những chất kích thích độc hại vào thức ăn. Các nhà làm luật hay hướng dẫn khoa học hãy kiểm tra kĩ việc này. Vì tham lam tăng trưởng, tăng trọng mà người ta không ngại cho những gì độc hại vào sữa cho trẻ nhỏ và những chất bị cấm vào thực phẩm gia sức. Thế nhé.
Để kết thúc câu chuyện cấm lợn ăn rau chuối nghe đến tức cười này, tôi xin kể lại câu chuyện một lần lên Đồng Văn Hà Giang, ngồi ở trụ sở phòng văn hóa Huyện. Chuyện thế này: tôi hỏi một cán bộ phòng: Trên này triển khai vấn đề học tập tư tưởng Hồ Chí Minh thế nào rồi, thì một ông già đi chợ tạt vào hút nhờ điếu thuốc lào nghe thấy, nói ngang luôn: “ Không học đâu, cứ bữa cơm có thịt là có Hồ Chí Minh trong đó rồi. Lần khác đang hỏi chuyện “trồng cây gì nuôi con gì” thì một ông già khác quặc lại: “Không biết trồng cây gì mà chúng ta sống đến hôm nay à, còn phải đợi mấy thằng Hà Nội lên dạy”!
Khoa học gì, quy định gì, pháp lệnh gì gì thì người có trách nhiệm cũng cần thận trọng xem kĩ trước khi hạ bút kí văn bản. Còn không văn bản vừa ra đã thành trò cười rồi vội vã rút lại lâu nay đã xảy ra quá nhiều bởi các chuyên gia bàn giấy không hiểu thực tế quen viết liều kí liều không ít, vừa dốt lại vừa tắc trách nữa.
Chuyện cấm lợn ăn rau chuối chỉ là ví dụ rất nhỏ trong hàng loạt những văn bản của nhiều bộ nhiều ngành mấy năm qua. Mực kí chưa khô đã phải vội rút về vì dư luạn phản đối vạch ngay ra cái sai mười mươi. Hãy chấn chỉnh và dừng lại càng nhanh càng tốt những chuyện khôi hài này !3/4/2019