Doduc
Lâu nay trên một số báo hay gióng tin hướng dẫn “cách làm giàu” cho nông dân khá hấp dẫn bằng các cách chăn nuôi, trồng trọt và nhiều kiểu làm ăn khác nhau. Một bác nông dân cười bảo tôi: Sao không nói cách làm cho đủ ăn mà cứ, nống lên khoa trương là làm giàu, làm giàu thế nhỉ?
Tôi giật mình về nhận xét của chính người lao động ấy. Họ có thực tế cuộc sống. Thế nào là giàu, bao nhiêu là giàu? Chữ “giàu” ở đây nên hiểu thế nào.
Nuôi ao ba ba, nuôi lươn, nuôi ếch, nuôi dế, làm trại nhím, nuôi hươu lấy nhung…trồng vài trăm gốc điều, cắm mấy trăm trụ hồ tiêu, có mấy ngàn gốc cà phê đã gọi là giàu chưa. Trồng rồi nuôi thì được, nhưng bán ở đâu?
Cái phong trào adua tự phát ấy hay bị trả giá. Đã trả giá mấy chục năm rồi , nay vẫn luẩn quẩn. Vẫn xây rồi phá, nuôi rồi bỏ, trồng rồi chặt … Vẫn là thứ manh mún, mạnh ai nấy làm, thấy lợi thì hùa nhau chẳng có quy hoạch và hệ thống tiêu thụ. Không thành hàng hóa. Làm ra sản phẩm, bán kiểu cầu may, lấy đâu ra mà giàu?
Đó là một cuộc sống bấp bênh dựa vào may rủi như đánh bạc. Hom qua được, hôm nay mất!
Vậy làm ăn lớn là thế nào? Tôi nghe có quốc gia sản xuất đưa về mọi nhà mà vẫn là làm ăn lớn. Đó là cây hay con xuống từng gia đình, và hướng dẫn khoa học công nghệ chăm nuôi, kiểm tra kiểm dịch và sau đấy là việc thu gom có kế hoạch định kì thông suốt.
Đây là việc mà bộ Nông nghiệp và nông thôn chưa làm được hay chưa nghĩ tới, hay là quá sức quản lý. Chả nhẽ vấn đề nông thôn hiện đại hóa chỉ là cánh đồng mẫu lớn thôi à? Nông thôn cho đến nay tưởng như lạc hậu không có mấy giá trị nhưng nó vẫn là cái trụ cột duy nhất cho đất nước vững cái dạ dày. Nông thôn mà vỡ trận như vinashin đất nước hôm nay đi đến đâu?
Một xứ sở không băng tuyết như ta, bốn mùa cắm xuống đất cây gì cũng sống mà bị hoang phí không khai thác hết hoặc khai thác theo những kế hoạch không thực tế…còn nông dân thì cứ theo phong trào thấy lợi là adua theo, rồi lại rơi vào vòng luẩn quẩn trồng- phá-xây rồi đập bỏ…làm sao mà làm giàu được . Những hướng dẫn về làm cây con rất có ích trên báo chí cũng chỉ để cho đủ để tự thân kiếm sống thôi, sao có thể gọi là làm giàu khi chính từ phía nhà nước chưa có những kế hoạch khai thác tổng thể.
Năm mới Giáp Ngọ đang mong có những kế sách cho nông thôn một cách toàn diện hơn. Hãy có những tranh luận nát trận để tìm ra một hướng đi an toàn cho nông thôn, lúc ấy mới nói chuyện làm giàu! 9/2/2014